Matura z geografii 2024 na poziomie rozszerzonym. Sprawdź wymagania od CKE, zakres materiału i typy zadań. Co będzie na egzaminie?

Matura rozszerzona z geografii została zaplanowana na 17 maja 2024 (piątek) w godz. 9.00-12.00. Zdający będą musieli zmierzyć się z zadaniami opartymi na mapach, wykresach czy ilustracjach. W arkuszu pojawią się również zadania obliczeniowe oraz zadania krótszej i dłużej odpowiedzi.

Na maturze w 2024 (podobnie jak w 2023 roku) obowiązują ułatwienia, nie inaczej jest w przypadku egzaminu z geografii. Zmniejszony został zakres materiału, matura nie jest oparta na podstawie programowej, ale na wymaganiach egzaminacyjnych. Warto więc dokładnie przejrzeć wymagania egzaminacyjne wraz z aneksem.

Czas przeznaczony na pracę ucznia wynosi 180 minut (może on zostać wydłużony w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami). Zdający mogą otrzymać maksymalnie 60 punktów. Zadania zamknięte stanowią nie więcej niż 30 proc. całego arkusza (8-10 zadań), a otwarte nie mniej niż 70 proc. (32-36 zadań).

Na egzamin maturalny trzeba mieć długopis lub pióro z czarnym tuszem/atramentem. Należy także okazać dowód osobisty. Zgodnie z komunikatem opublikowanym przez CKE na egzamin z geografii można wnieść także:

• linijkę,
• lupę,
• kalkulator prosty.

Egzamin maturalny w 2024 roku przeprowadzany jest na podstawie wymagań egzaminacyjnych (a nie podstawy programowej). Warto więc dobrze przejrzeć Aneks do Informatora 2023 i 2024.

Maturzysta, który zdecydował się na zdawanie matury z geografii, powinien dobrze znać następujące kręgi tematyczne:

Zakres podstawowy:

• Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja;
• Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny;
• Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów;
• Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.
• Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały;
• Pedosfera i biosfera: typy gleb, strefowość i piętrowość gleb oraz roślinności;
• Podział polityczny i zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego świata: mapa podziału politycznego, procesy integracyjne i dezintegracyjne na świecie, konflikty zbrojne, podstawowe wskaźniki rozwoju;
• Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze;
• Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne;
• Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura);
• Przemysł: czynniki lokalizacji, przemysł tradycyjny i zaawansowanych technologii, deindustrializacja i reindustrializacja, struktura produkcji energii i bilans energetyczny, zmiany wykorzystania poszczególnych źródeł energii, dylematy rozwoju energetyki jądrowej;
• Usługi: zróżnicowanie sektora usług, rola usług komunikacyjnych, edukacyjnych, finansowych i turystycznych oraz wymiany towarowej w rozwoju społecznogospodarczym, rodzaje transportu, atrakcyjność regionów turystycznych świata;
• Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów;
• Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego;
• Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna;
• Morze Bałtyckie i gospodarka morska Polski: środowisko przyrodnicze, wykorzystanie.

Zakres rozszerzony:

• Metody badań geograficznych i technologie geoinformacyjne;
• Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata;
• Dynamika procesów atmosferycznych;
• Dynamika procesów hydrologicznych;
• Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych;
• Gleby: profil glebowy, przydatność rolnicza;
• Współpraca i konflikty: sieć powiązań postkolonialnych, organizacje współpracy politycznej, społecznej i gospodarczej, przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych;
• Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych;
• Struktura gospodarki i tendencje rozwoju gospodarczego;
• Zróżnicowanie gospodarki rolnej;
• Przemiany sektora przemysłowego i budownictwa;
• Rola tradycyjnych i nowoczesnych usług w rozwoju społeczno-gospodarczym;
• Związki między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski;
• Zróżnicowanie krajobrazowe Polski;
• Zróżnicowanie społeczno-kulturowe Polski;
• Elementy przestrzeni geograficznej i relacje między nimi – analiza wybranych przykładów w skali regionalnej i lokalnej na podstawie materiałów źródłowych;
• Strefowość środowiska przyrodniczego na Ziemi;
• Problemy środowiskowe współczesnego świata;
• Uwarunkowania przyrodnicze gospodarczej działalności człowieka na przykładzie wybranych obszarów;
• Problemy polityczne współczesnego świata;
• Wybrane problemy społeczne współczesnego świata;
• Zróżnicowanie jakości życia człowieka w wybranych regionach i krajach świata;
• Problemy gospodarcze współczesnego świata.

Uczniowie, którzy poszukują zakresu materiału, który trzeba znać na maturę z geografii, powinni zapoznać się z ogólnymi i szczegółowymi wymaganiami egzaminacyjnymi zawartymi w Aneksie do Informatora 2023 i 2024. Warto dokładnie je przejrzeć, by wiedzieć, jaki zakres materiału trzeba znać.

Wiemy już, jaki zakres materiału obowiązuje uczniów, którzy zdają maturę w 2024 roku. Sporo osób zastanawia się jednak, jak wyglądają zadania oraz jakie typy zadań mogą pojawić się w arkuszu CKE.

Przygotowując się do matury z geografii, warto dokładnie prześledzić i przeanalizować:

• Zadania w arkuszu maturalnym z geografii z 16 maja 2023 roku;
• Zadania znajdujące się w arkuszu pokazowym;
• Zadania na maturze próbnej z geografii, która odbyła się w grudniu 2022 roku.

Zgodnie z Informatorem na maturze z geografii mogą pojawić się następujące typy zadań:

• Zadania wielokrotnego wyboru;
• zadania typu prawda-fałsz;
• zadania na dobieranie (w tym tworzenie modelu przyczynowo-skutkowego);
• zadania krótkiej odpowiedzi, wymagające samodzielnej wypowiedzi, np. sformułowania wyjaśnienia, uzasadnienia, prawidłowości, wniosku, hipotezy, argumentacji, a także wykorzystania narzędzi matematycznych do analizy zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym;
• zadania z luką, wymagające uzupełnienia zdań, rysunku schematycznego, tabeli, wykresu.